صلاح‌الدین ربانی، وزیر امور خارجه پیشین کشور، چارچوب فعلی روند صلح را ناقص خوانده و می‌گوید که این چارچوب توانایی حل بحران افغانستان را ندارد و اگر روی صلح توافق شود، موقتی خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری جمهور؛ آقای ربانی که دیروز جمعه (28 سنبله) در مراسم گرامی‌داشت از نهمین سالروز شهادت استاد برهان‌الدین ربانی شهید صلح کشور در خیمه لویه جرگه در کابل صحبت می‌کرد، مخالفت خود را با روند فعلی گفتگوهای صلح اعلام کرد.
وی با اشاره به صحبت‌های مایک پمپیو وزیر خارجه امریکا مبنی بر اینکه افغان‌ها خود باید در باره ساختار سیاسی نظام آینده افغانستان تصمیم بگیرند گفت که زمان تغییر نظام سیاسی فرا رسیده است.
او بیان داشت:” زمان آن فرا رسیده تا ساختار و بنای نظام متمرکز کنونی تغییر نماید و قدرت به شکل افقی توزیع شود تا هم تفکیک و توازن قوا به صورت واضح تعریف شده باشد و هم میزان حضور مستقیم و غیرمستقیم مردم نیز در همه سطوح تصمیم‌گیری‌های کلان ملی در نظر گرفته شود و مردم از طریق چارچوب‌های متعدد حق پرسش و حساب‌گری از دولت مردان را داشته باشند”.
آقای ربانی گفت:” فرصت برای ترسیم نقشه راه آینده و ساختار نظام سیاسی آینده همین پروسه صلح کنونی است و باید از این فرصت استفاده درست صورت بگیرد تا تجربه‌های ناکام گذشته تکرار نشود. بعضی‌ها تلاش دارند که به گونه‌ای، جمعیت اسلامی را مخالف صلح نشان دهند، جمعیت اسلامی مخالف صلح نبوده و نیست”.
وی بیان داشت:”جمعیت اسلامی هیچ وقت مخالف پروسه صلح نبوده و نیست اما با چارچوب کنونی گفتگوهای صلح موافق نمی‌باشد، زیرا ما باور داریم که این چارچوب متاسفانه ناقص است و توانایی حل بحران افغانستان را شاید نداشته باشد”.
او افزود:”جنگ افغانستان یک جنگ سه یا چهار ساله نیست و یا دو جانبه هم نیست که نمایندگان دو گروه رو در رو بنشینند و قضیه به همین سادگی طی چند روز یا هفته حل شود. این جنگ، یک جنگ چهل ساله و چند جانبه است، با ریشه‌ها و عوامل متعدد داخلی و منطقه‌ای، که همه ما باید متوجه آن باشیم”.
آقای ربانی اظهار داشت، برای حل ریشه‌ای منازعه و خشکانیدن ریشه‌های جنگ افغانستان، همان گونه که به یک اجماع منطقه‌ای و جهانی نیاز است، ما به یک بحث عمیق ملی پیرامون عوامل داخلی جنگ و منازعه و بررسی راه‌های رسیدن به صلح پایدار، ترمیم نقشه راه آینده مشمول اصول اصلی سیاست داخلی و خارجی و ساختار نظام مورد توافق اکثر مردم افغانستان نیاز داریم.
وی گفت، بحث عمیق ملی و داخلی در چارچوب دو جانبه کنونی صلح میسر نیست و باید به یک چارچوب چند جانبه بدل شود چون در حال حاضر به دلایلی که همه ما می‌دانیم، هیچ طرفی به تنهایی نماینده همه مردم افغانستان نیست.
او بیان داشت، نباید تجارب تلخ گذشته تکرار شود، زیرا هر گروهی که از چارچوب گفتگوهای صلح بیرون بماند، معنایش این است که نماینده بخشی از مردم افغانستان در این گفتگوها حضور ندارند و ریشه اصلی منازعه و بحران همچنان ناحل باقی می‌ماند و اگر متارکه و صلحی هم صورت بگیرد موقتی و زودگذر خواهد بود.
وی تأکید کرد:” با همه قربانی و خون‌هایی که در دوره مقاومت ملی و بعد از توافق بن در برابر گروه طالبان داده‌ایم، طرفدار جدی و صادقانه صلح هستیم اما معامله مجهول که به نام صلح را در آن حق حاکمیت مردم و مردم سالاری نایدیده گرفته شود را نمی‌پذیریم”.
در همین حال امرالله صالح معاون اول ریاست جمهوری تأکید کرد که هیچ افغان با شرافت در شرایط فعلی مخالف پروسه صلح نیست اما “صلحی که در آن هویت ما حفظ شود”.
آقای صالح بیان داشت که صلح خواهد آمد و باید بیاید. او خطاب به مخالفان مسلح گفت که اگر 100 سال جنگ کنید دوباره مجبورید زیر همین سقف بیایید، “تأکید بر ادامه جنگ به نفرت مردم افغانستان علیه‌تان میافزاید”.
محمد محقق رهبر حزب وحدت ملی افغانستان نیز گفت:” هر اندازه که صلح زودتر بیاید به همان اندازه به خیر و نفع مردم است”.
آقای محقق از طرف‌های گفتگو کننده صلح خواست که با آغاز گفتگوها آتش بس عمومی را در سراسر کشور اعلام کنند.
وی افزود:”امیدواریم که به صلحی تن بدهیم که هم ثبات داخلی بیاورد و هم تعامل سازنده با جهان داشته باشم، ما در یک فضای جدید قرار داریم و زندگی بشریت امروز به هم گره خورده است”.
رهبر حزب وحدت ملی افغانستان تأکید کرد که مردم افغانستان دوباره به گذشته بر نخواهد گذشت. او گفت:”ما در 20 سال گذشته همدیگر و هویت‌های یکدیگر را به رسمیت شناخته‌ایم، زندگی با همی را تجربه کرده‌ایم، نباید حساب را از سر بگیریم”.
داکتر عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی نیز با اشاره به آغاز گفتگوهای صلح میان دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان گفت:”این یک فرصت برای همه مردم افغانستان است و نباید در این شرایط حساس دچار اشتباه شویم”.
این در حالی است که مراسم افتتاحیه گفتگوهای صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان روز شنبه با حضور نمایندگان کشورهای منطقه و جهان در دوحه قطر برگزار شد و انتظار می‌رود که گفتگوهای صلح میان هیئت دو طرف به زودی آغاز شود.
