- نویسنده: سید نوید شجاعی
بر اساس گزارش رسانههای داخلی و برخی از رسانههای خارجی و نهادهای داخلی و بین المللی پس از آغاز مذاکرات صلح، جنگ در اکثر افغانستان گسترش یافته و همچنان شدت مییابد. به گفته نشریه لانگ وار ژورنال به جز از دو-سه ولایت، سایر ولایات افغانستان در جنگ است.
این وضعیت جنگی و شدت خشونتها در حالی به شدت دوام دارد که هم حکومت و هم طالبان همواره از صلح سخن میگویند و همدیگر را به مصالحه دعوت می کنند؟
طالبان از یکسو میگویند که خشونتها را کاهش دادهاند و به مراکز ولایات حمله نمیکنند اما از سوی دیگر مردم شاهد حمله طالبان بر مرکز ولایتهای مانند: فاریاب، بادغیس، بدخشان و … در یک هفته گذشته بودند.
اکنون جنگجویان طالبان عملاً در بسیاری از ولایات میجنگند و هر جایی را که زورشان برسد، سقوط میدهند و محدودیتی برای حملاتشان وجود ندارد.
طالبان تا هنوز بارها بر مراکز ولایات حمله کردهاند ولی از آنجای که با مقاومت مواجه شدهاند، مرکزی برخی از ولایات را در محاصرهشان در آوردهاند.
از طرف دیگر نیز حکومت همواره از طالبان دعوت میکند که به صلح تن در دهند و آتشبس کنند. دیروز رئیس جمهور غنی در سفری که برای افتتاح فرودگاه خوست به این ولایت داشت، طالبان را مسئول جنگ جاری دانست و گفت که شما در دروازههای دوزخ ایستادهاید و به جنگ دامن میزنید. او هشدار داد که اگر طالبان صلح را بپذیرند از دروازه دوزخ بر خواهند گشت و اگر جنگ را ادامه بدهند به دوزخ خواهند رفت.
حکومت افغانستان مسئولیت جنگ را به گردن طالبان میاندازد و از طرف دیگر طالبان نیز میگویند که مسئول ادامه جنگها حکومت افغانستان است.
طالبان در سفری که مسکو داشتند در نشست مطبوعاتی گفتند که ما پیشنهاد کاهش خشونتها را در یک نامهای از طریق زلمی خلیلزاد به حکومت افغانستان فرستادیم و مطمین هم هستیم که آن پیشنهاد به کابل رسیده است اما کابل تا هنوز به ما جواب نداده است.
به گفته طالبان اگر حکومت افغانستان پیشنهاد طالبان را که مبنی بر رهایی باقیمانده زندانیان طالبان و بیرونشدن نام رهبران طالبان از لست سیاه است میپذیرفتند، جنگها متوقف میشدند.
بدون شک این خواستهی طالبان از حکومت، آن هم بر اساس توافقنامهی که حکومت هیچ سهمی در آن نداشت؛ درخواست بسیار کلانی است. پر واضح است که اگر حکومت این خواستهای طالبان را میپذیرفت، تمام ابزارهای چانهزنی را در برابر طالبان از دست میداد و این موضوع به این معنا است که حکومت به دست خود قبر خودش را بکند.
چنین درخواستی از طرف طالبان خیلی عقلانی به نظر نمیرسد؛ زیرا باجخوای در روند صلح اگر طرفی نیت صلح را داشته باشد، ناموجه و دور از سیاستورزی است. به این معنا که طرفها میباید بر اساس ظرفیتهای که دارند وارد گفتوگو شوند. وقتی توافق بر سر اصول طرفین صورت بگیرد هیچ شکی نیست که امر جزئی چون رهایی زندانیان نیز صورت میگیرد. عقل حکم میکند در موضوعات جزئی چون رهایی زندانیان طرفین نباید موضوعات اساسی را در روند صلح به گروگان بگیرد.