شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان و طالبان بار دیگر میگویند که گروههای تماس دولت و طالبان بر سر بسیاری از موارد طرزالعمل کاری به توافق رسیدهاند.
زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان در دوحه است، جای که گروههای تماس هیئتهای مذاکرهکنندۀ طالبان و دولت افغانستان بحث و گفتوگو میکنند.
آقای خلیلزاد پس از آن به قطر رفت که گروههای تماس با گذشت بیشتر از دو هفته بحث بر سر طرزالعمل کاری برای آغاز بحثهای اصلی به توافق کامل نرسیدند.
حاجی دین محمد، معاون شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان روز پنجشنبه (۱۰ میزان) در صحبت با رادیو آزادی از هر دو طرف خواست که جور آمد کنند.
وی گفت: “اختلافاتی که ما میشنویم که در بین طالبان و هیئت طرف افغانستان به میان آمده طوری نیست که امکان حل آن وجود نداشته باشد. بهتر خواهد بود که اول موضوعاتی را پیش کنند که عاجل و ضروری است. وقتی که میبینیم که دو طرف برای مذاکره مینیشینند و هرکس روی گپ خود پافشاری میکند مسئله حل نمیشود بهتر است که از یک چیز یکی صرف نظر کند و از چیزی طرف دیگر.”
وزارت خارجۀ امریکا پیش از سفر زلمی خلیلزاد به دوحۀ قطر در بیانیۀ به روز چهارشنبه گفت که او تلاش میکند تا با نمایندگان هر دو طرف دیدار کند و از پیشرفت در گفتگوهای آنها آگاهی حاصل کند.
شارژدافیر سفارت امریکا در کابل نیز روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده و دیگر کشورها برای کمک در زمینۀ گفتگوهای صلح در قطر آمادهاند.
راس ویلسن این سخن را در مراسم تسلیمدهی ۱۰۰ پایه دستگاه تنفس مصنوعی کمک امریکا به وزارت صحت عامۀ افغانستان در کابل گفت.
آقای ویلسن افزود که مذاکرات دوحه شاید زمانگیر باشد زیرا به گفتۀ او هر دو طرفِ مذاکرات، از صفر آغاز کردهاند.
شارژدافیر سفارت امریکا گفت که پذیرفتن نظریات امریکا و دیگر کشورها به طرفهای گفتگوکننده ارتباط میگیرد و واشنگتن میل ندارد که نظر خود را بر آنها تحمیل کند اما در صورت نیاز برای کمک آماده است.
فریدون خوزون، سخنگوی شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان روز پنجشنبه بار دیگر گفت که گروههای تماس هیئتهای مذاکرهکنندۀ دولت و طالبان برای دستیابی به توافق کامل در بارۀ طرزالعمل کاری نزدیک شدهاند.
طالبان هم میگویند که گروههای تماس روی بسیاری موارد به توافق رسیدهاند.
محمد نعیم سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در دوحۀ قطر به رادیو آزادی به روز پنجشنبه گفت که در بارۀ برخی مسائل به بحث بیشتر نیاز است.
وی میگوید: “به نظر من یک پروسۀ کلان و بزرگ که مسیر طولانی را طی میکند این طبیعی است، بعضی موضوعات شاید برای بحثهای عمیق و بیشتر ضرورت داشته باشد. به این اساس زمانگیر میباشد. به شکل عام گفته میتوانیم که روی اکثریت موارد توافق صورت گرفته اما در بارۀ نکات اختلافی که کم است هنوز توافق نهایی صورت نگرفته.”
عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان به روز چهارشنبه به خبرگزاری فرانسه در اسلام آباد پایتخت پاکستان گفت که اختلافها بر سر “فقۀ حنفی و جعفری” میان گروههای تماس حکومت و طالبان تا حد زیاد رفع شده است.
پافشاری طالبان روی فقه حنفی به عنوان مبنای گفتگوهای صلح چیزی است که به باور شماری از مقامهای حکومت افغانستان سبب کندی گفتگوها شده.
در عین حال، اسدالله سعادتی از معاونان آقای عبدالله در شورای مصالحه نیز در مصاحبه با رادیو آزادی در اسلام آباد گفته است که، طالبان برای حل این مسئله به یک راه حل “معقول” قناعت کردهاند.
آقای سعادتی افزود است: “آنچه قبلاً در این باره در رسانهها مطرح شد حالا تا حد زیادی تعدیل شده و طالبان به یک راه حل معقول و اساسی در این رابطه که شباهت دارد به راه حلی که در قانون اساسی است، قانع هستند.”
آقای سعادتی هشدار داد که اگر قرار باشد در قبال واقعیتهای مذهبی، سیاسی، قومی و زبانی “منطق حذف و انکار” وجود داشته باشد، به گفته وی افغانستان به صلح دست نخواهد یافت.
گفتگوها میان هیئتهای مذاکرهکننده دولت افغانستان و طالبان پیش از این در دوازدهم سپتامبر در شهر دوحه قطر گشایش یافت.
دو طرف تا حال روی تهیه اصول و طرزالعمل مذاکرات صلح، کار میکنند.
پیش از این زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان گفته است که، دو طرف روی حدود ۲۰ مورد، توافق کرده اند.
هرچند دو طرف تا هنوز روی تمام موارد اختلافی توافق کلی نکردهاند، اما غلام فاروق مجروح از اعضای هیئت مذاکرهکننده دولت افغانستان به رادیو آزادی گفت که، “برخورد هر دو جانب خوب است.”
اما چرا گفتگوها میان گروههای تماس هیئتهای طالبان و دولت افغانستان طولانی شده است؟
محمد علم ایزدیار معاون مشرانو جرگه افغانستان میگوید: “چیزی که سبب طولانیشدن مذاکرات شده ظاهراً دو مسئله است، اول اینکه آیا اساس مذاکرات صلح “توافقنامه ۲۹ فبروری” باشد یا چیز دیگر، دوم؛ اگر پروسه مذاکرات به مشکلی مواجه میشود برای حل آن به چی مراجعه شود که طالبان اصرار دارند که تنها فقه حنفی باشد.”
برای تسریع روند گفتگوهای صلح، عبدالله عبدالله چهار روز پیش به اسلامآباد رفت و در آنجا با نخست وزیر، رئیس جمهور، لوی درستیز و وزیر خارجه پاکستان دیدار کرد.
آقای عبدالله پیش از برگشت به کابل به خبرنگار بخش پاکستان رادیو آزادی گفته بود که، با یک پیام خوب به افغانستان میرود.
عمر داوودزی نماینده رئیس جمهور افغانستان در امور پاکستان که آقای عبدالله را در این سفر همراهی میکرد در مصاحبه با رادیو آزادی، ابراز امیدواری کرده است که تعهدات پاکستان در این سفر منجر شود تا گفتگوهای صلح در دوحه، سرعت یابد. زیرا به گفته داوودزی، پاکستان نفوذ زیادی بر طالبان دارد. پس از ماهها انتظار، گفتگوهای مستقیم میان نمایندگان دولت افغانستان و طالبان در ۱۲ ماه سپتامبر در دوحه پایتخت قطر آغاز شد.