وضعیت مذاکرات صلح با به قدرت رسیدن جوبایدن

جو بایدن: در بازگشت طالبان به قدرت مسئولیتی نخواهم داشت

نویسنده: بی بی زهره هاشمی

مذاکرات صلح افغانستان در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ هرچند با فراز و فرودهای روبه‌رو بود اما پس از سختی‌های زیاد بالاخره گشایش یافت. بدون شک یکی از عوامل بسیار موثر در گشایش گفت‌وگوهای مستقیم هیئت دولت و طالبان تلاش‌های حکومت ترامپ بوده است. این مذاکرات همانطور که گفته شد پس از دشواری‌های بسیار به میان آمد و وارد یک مکانیسم نسبتاً روشن قرار گرفت.

هرچند از روز گشایش تا اکنون گشایش چندانی در مذاکرات دیده نشده است اما آنچه مهم به نظر می‌رسد، خواست حکومت امریکا و تلاشش برای به پیروزی رسانیدن مذاکرات بود. به صورت واضح‌تر حکومت امریکا مصمم بود که به هر صورتی که شده این مذاکرات را باید به پیروزی برساند؛ از این‌رو برای موفقیت مذاکرات هم بر طالبان فشار وارد می‌کرد و هم بر دولت اما با به میان آمدن «جو بایدن» همه چیز مبهم شده است. اکنون دیگر مذاکرات صلح افغانستان نه قابل فهم است و نه قابل پیش‌بینی. هیچ چیزی مشخص نیست. کسی نمی‌داند که بایدن در این زمینه چه سیاستی را در پیش خواهد گرفت؟ آیا او همین روند را ادامه خواهد داد یا اینکه همان‌طور که گفته، او مسئول امنیت در کشور خودش است نه جای دیگری.

آنچه باعث شده است که چهره مذاکرات صلح بیش از پیش مبهم شود گفته‌های جوبایدن، نماینده حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری امریکا در دوران تبلیغاتش است. او گفته بود که اگر پیروز شود، در صورت بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان هیچ مسئولیتی در این باره و پیامدهای آن نخواهد داشت. اکنون که او به پیروزی رسیده است، در باره مسایل افغانستان چه خواهد کرد؟

دیروز اگر امید‌های در باره رسیدن افغانستان به صلح وجود داشت اکنون همان امیدها نیز مکدر شده است. این کدورت از آنجایی زیاد شده که طالبان به صورت مستقلانه تصمیم گرفته نمی‌تواند و کشورهای متعدد در تصمیم‌گیری‌های آن‌ها موثرند. کشورهای پاکستان، ایران، عربستان، روسیه، چین و امریکا گفته می‌شود با افراد متعدد طالبان در ارتباط‌اند که می‌توانند بر تصمیم‌گیری‌های طالبان نفوذ کنند.

هرچند کشورهای متعدد با دولت افغانستان نیز در ارتباط‌اند و می‌تواند بر تصمیم‌های حکومت نیز موثر باشند اما آنچه به چشم می‌رسد صلح‌خواهی در افغانستان؛ بنابراین حکومت نیز خوشش می‌آید که با یک معامله عادلانه طالبان وارد افغانستان شود. به نظر می‌رسد حکومت آن گونه بازگشت طالبان را می‌خواهد که قدرت از دستش نرود و طالبان نیز امتیازات خوبی به دست بیاورند.

به هر حال آنچه بایدن در «سی‌بی‌اس» گفته بود هم خواست‌های حکومت را بی‌اهمیت می‌داند و هم خواست‌های طالبان را. برای او مهم نیست که حکومت پس از بن افغانستان باشد یا امارت طالبانی بلکه آنچه برای بایدن مهم است دفاعع از منافع ملی امریکا است. او گفته بود که: «مسئولیت من دفاع از منافع ملی و شخصی امریکا است و اینکه زنان و مردان‌مان را در خطر نیندازم، این کاری است که به عنوان رئیس جمهور انجام خواهم داد».

معاون اول رئیس جمهور سابق امریکا و رئیس جمهور کنونی در آن زمان در حالی تاکید می‌کرد که هیچ مسئولیتی درباره بازگشت طالبان به قدرت ندارد که «واشنگتن پست» نیز چندی بعد در گزارشی اعلام کرد که طالبان خواستار تقسیم قدرت نیست.

این نشریه امریکایی در گفت‌وگو با اعضای طالبان نوشته بود که طالبان موافق تقسیم قدرت با دولت افغانستان نیست و چیزی کمتر از قدرت 100 درصدی را قبول نخواهد کرد.

در ادامه این گزارش آمده بود که طالبان باور دارند که پس از خروج نیروهای امریکایی، این گروه دیر یا زود کنترل تمام افغانستان را بدست خواهد گرفت.