افغانستان همچنان باید هزینه سنگین موقعیت استراتژيک خود را در تقابلهای جاهطلبانه ابرقدرتهای شرق و غرب بپردازد و این بار مهیای یک دوره طولانی از رویارویی چین و امریکا شود.
امریکا دولت چین را به حمایت مالی از شبه نظامیان در افغانستان برای حمله بر نظامیان امریکایی خبر دادند. خبرگزاری جمهور در این باره گزارشی نوشته است که میتواند به مسئله مزبور روشنی بیشتر بیندازد. محمدرضا امینی در این گزارشش به موضوع رقابتهای امریکا و چین پرداخته است که قرار زیر است:
وبگاه آکسیوس امریکایی به نقل از دو مقام رسمی امریکا مدعی شده که دولت دونالد ترامپ قصد دارد اطلاعات تائید نشدهای را از طبقهبندی محرمانه خارج کند که شامل اتهاماتی علیه چین مبنی بر تلاش برای پرداخت مشوقهای مالی به بازیگران غیر دولتی در ازای حمله به نظامیان امریکایی در افغانستان است.
این اتهامات زمانی مطرح میشود که ترامپ تا چند روز دیگر قدرت را به جو بایدن تحویل خواهد داد.
ترامپ از ماهها پیش به دنبال افزایش فشار علیه چین و بستن دست دولت بعدی واشنگتن در تعامل با پکن است.
در اواخر ماه جون امسال، نیویارکتایمز در گزارشی به نقل از مقامات اطلاعاتی امریکا مدعی شد که مسکو به طالبان برای کشتن نیروهای امریکایی در افغانستان پاداش میداده است.
ترامپ در باره این اطلاعات و صحت آن ابراز بی خبری و تردید کرد.
همانگونه که گزارش شده است، اطلاعات ادعایی، تایید نشده است و احتمالاً بر پایه حدس و گمان خواهد بود؛ اما اصرار ترامپ بر افشای آن، معنادار و حامل این پیام مهم است که او عزم دارد که تا آخرین روز حضورش در کاخ سفید، خصومت و دشمنیاش با کشورهایی مانند چین و ایران را ابراز کند و فراتر از آن، در تلاش است تا راه دولتهای بعدی امریکا برای تعامل سازنده و خویشتن دارانه با این دو کشور را نیز سد سازد.
با این حال، بیاعتنا به فرضیه ترامپ، آیا چین از شبه نظامیان و شورشیان در افغانستان حمایت مالی یا احیانا تسلیحاتی میکند؟
همان گونه که درباره اطلاعات ادعا شده دولت امریکا در این زمینه، اطمینانی وجود ندارد، در مورد دخالت مستقیم چین در درگیریهای نظامی و مناقشات امنیتی افغانستان هم با قطعیت و اطمینان نمیتوان ابراز نظر کرد؛ اما در این اواخر، رسانههای هندی هم از بازداشت ۱۰ جاسوس چینی با مقادیری سلاح، مهمات، مواد انفجاری و ماده بیهوش کننده در کابل خبر دادند و مدعی شدند که امرالله صالح؛ معاون اول رییس جمهوری خواستار عذرخواهی رسمی چین در این باره شده و هشدار داده است که در غیر آن، کابل به تحقیقات از این افراد، ادامه خواهد داد.
واقعیت هرچه باشد، طرح این دو مسئله در فاصله چند روز از همدیگر، بازتاب دهنده یکی از این دو موضوع مهم است: یا امریکا و هم پیمانانش عمدا به یک فضای تبلیغاتی ضد چینی در منطقه دامن میزنند تا بر بنیاد آن، راههای تبدیلشدن سریع چین به یک بازیگر اثرگذار در معادلات امنیتی و سیاسی منطقه و جهان را مسدود کنند، و یا آنچه برملا شده، بخشی از سیاستهای پنهانی چین برای توسعه نفوذ و سلطه خود به مثابه ابرقدرت آینده در کانونهای مهم بحران در جهان امروز از جمله افغانستان است.
هرکدام از این انگارهها درست باشد، به زیان افغانستان است؛ زیرا در صورت اول، امریکا با اتهام زنی و سمپاشیهای تبلیغاتی، افغانستان را به میدان جنگ تازه اش با چین تبدیل می کند و به این ترتیب، هزینه یک رقابت استراتژيک میان دو ابرقدرت بر سر رهبری آینده جهان را بازهم مردم افغانستان خواهند پرداخت. و در صورت دوم، در حالی که هنوز سایه سلطه و هژمونی امریکا و بلوک غرب بر افغانستان، مستولی است، قدرتهای تازهای مانند چین هم به عنوان یک بازیگر جدید وارد بازی میشود تا راه عبور از بحران، سختتر شود و جنگ و تقابل نیابتی و استراتژيک ابرقدرتها در افغانستان، همچنان استمرار پیدا کند.
بر این مسایل میتوان روابط راهبردی چین با پاکستان، دشمنی آن کشور با هند و رقابتهای آشکارش با امریکا و ناتو را نیز اضافه کرد. به این ترتیب، افغانستان همچنان باید هزینه سنگین موقعیت استراتژيک خود در تقابلهای جاه طلبانه ابرقدرتهای شرق و غرب را بپردازد و این بار مهیای یک دوره طولانی از رویارویی چین و امریکا شود.