«نصرالله سروری»، سال 1321هـش در شهر باستانی هرات به دنیا آمد. او در نهسالگی به هنر رسامی روی آورد. وی در ایام جوانی تحت نظر هنرمندان برجسته رسام افغانستان نظیر: «خیر محمد خان یاری»، «کریمشاه خان»، «هنرجو»، «بهزاد سلجوقی» و «احمد کهزاد» اصول هنر رسامی را آموخت و سالهای متمادی به مطالعه تاریخ هنر پرداخت. این هنرمندِ نقاش در رشته مخابرات دانشگاه کابل فارغالتحصیل شد. ایشان ضمن خدمت به ارتش افغانستان، از استعداد و تواناییهای خود بهره میگرفت و در عرصه هنری فعالیت میکرد. «نصرالله سروری» سرانجام در سن 75سالگی جان به حق سپرد.
زندگی هنری
«نصرالله سروری» یکی از تاثیرگذارترین هنرمند نقاش پیشکسوت افغانستان در سبک ریالیسم، ناتورالیسم (نچرالیسم) فلسفی و ایدیالیسم (آرمانگرایی) محسوب میشود.
استاد سروری شیفته رسامی طبقه کارگران رنجبر بود که این سبک به نام «هنر برای مردم» و «هنر آیینه اجتماع» بود.
استاد سروری در سال 1341 در یکی از جشنوارههای هنری هندوستان، از اثری به نام ویسوا میترا، (رمان عشق) که الهامگرفته از داستان یک بیوهزن هندی ساکن ترینگر دهلی است، جایزه معتبر «گریت آرتیست» را به دست آورد.
نگارههای دیواری شهر هرات پس از خروج نیروهای ارتش شوروی از افغانستان توسط «نصرالله سروری» به تصویر کشیده شد. موضوع این نگارههای دیواری اکثراً تصاویری از مناظر طبیعی و وضعیت مقاومتگران افغان در میدانهای جنگ اختصاص یافته است.
مجموعه راه لاجورد؛ اثر ارزشمند از استاد نصرالله سروری
مجموعه «راه لاجورد» آثار تابلوهای رسامی «نصرالله سروری»، هنرمند رسام افغان بوده که دارای 125 تابلوی رسامی ارشمند است.
این مجموعه هنری پیامآور موضوعاتی از جمله: مناظر طبیعی، زندگی روزمره قریهنشینان افغانستان، موضوع فولکلور، زندگی طبقاتی، زندگی کوچیها، فقر، بناهای باستانی، مافیا، جنگ، خشونت، آزادیخواهی، مبارزه با بیعدالتی و حقایق زندگی را در تمامی زوایای افغانستان در گذر تاریخ معاصر به تصویر کشیده است. این مجموعه از سوی اداره کل موزیمهای سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کشور ایران ثبت شده است.
در حال حاضر، مجموعه راه لاجورد در مالکیت فریدالله ادیبآیین، یکی از هنرمندان رسام افغان است، وی فعلاً در کشور ایران سکونت دارد و جواز فعالیتش را در عرصه هنر رسامی توسط مقامات ایرانی در سال 1398 تحت عنوان «راه لاجورد» کسب کرده است.
با اخد جواز فعالیت راه لاجورد، آقای ادیب آیین میتواند به صورت مستقل فعالیت خود را ادامه دهد.
القاب و افتخارات نصرالله سروری
«نصرالله سروری» تقدیرنامههایش را از طرف مقامات دولتی و حکومتهای حاکم بر سرزمین افغانستان نایل گردید. افتخارات وی عبارتند از:
اخذ لقب کمالالدین بهزاد، در سبک ریالیسم از طرف وزارت اطلاعات و فرهنگ.
اخذ لقب هنرمند پیشتاز مردمی از طرف مقامات فرهنگی.
اخذ لقب نگارگر محبوب افغانستان از طرف وزارت اطلاعات و فرهنگ.
اخذ (چهارده) جایزه مقام اول در مسابقات رسامی متمادی در سطح کشور از طرف وزارت اطلاعات و فرهنگ.
اخذ تندیس از طرف شورای هنری وزارت اطلاعات و فرهنگ.
اخذ مجوز در نمایشگاه دایمی (موزیم خصوصی) آثار نصرالله سروری از سوی وزارت میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری و اداره کل موزیمهای کشور ایران.
آثار وی درگالری ملی افغانستان
«نصرالله سروری» در ایام کارکردهای هنری خویش با نگارستان ملی افغانستان همکاریهای بیدریغ و همهجانبه انجام داده است. تابلوهای نفیس وی به نام «دهکده» سبک فولکلریک، گوشهای از زندگی مردم شمالی (افغانستان) و «دوشینه» در نگارستان ملی افغانستان واقع در شهر کابل بطور دایم به نمایش گذاشته شده است.
مجموعه آثار نصرالله سروری
مجموعه بالغ بر 125 اثر رسامیِ رنگ و روغن در یک مجموعه با موضوعات فرهنگی، تاریخی، بناهای باستانی، مناظر طبیعی، زندگی طبقاتی، قریهنشینان، کوچیها، افراد زحمتکش و رنجدیده، ادیبان، فلسفه، اجتماعی، سیاسی، جنگ، خشونت، چپاول، آزادیخواهی، مبارزه با بیعدالتی و حقایق زندگی با اهمیت شناساندن تمدن فرهنگ و کلتور و آداب محلی مردم افغانستان را در تمامی زوایای گسترده تاریخ معاصر به تصویر کشیده شده است.
مهاجرت وی
این هنرمند افغان، هنگام خدمت در ارتش افغانستان در زمان حکومت داکتر نجیبالله، توسط نیروهای مجاهدین بهعلت خدمت به دولت، مورد ضرب و شتم قرار گرفت. او بالاخره مجبور به ترک وطن شد و مهاجرت به ایران را انتخاب کرد.
نصرالله سروری در زمان حکومت طالبان توسط این گروه دوباره مورد ضرب و شتم قرار گرفت، تابلوهای رسامی وی به آتش کشیده شدند و از وی تعهد گرفته شد تا دیگر رسم تصاویر انساننما را رسامی نکند.
او ناگزیر بار دیگر به ایران مهاجرت کرد و توسط برادرزادهاش «فریداالله ادیب آیین» مورد حمایت قرار گرفت. این هنرمند سالها به خلق آثار رسامی پرداخت و بخشهای دیگری از آثارش برای مصونماندن از تخریب طالبان توسط برادرزادهاش خریداری شدند.
حمایت از مجموعه آثار نصرالله سروری
«فریدالله ادیب آیین»، بردارزاده «نصرالله سروری» که از سال 1358 در کشور ایران مهاجرت نموده است و در سالهای 1363، ادیب آیین به علت علاقهای که به هنر رسامی داشته از کاکایش خواست تا به وی هنر رسامی را آموزش دهد؛ «نصرالله سروری» بسیار خرسند شده و به ایشان آموزش این هنر را آغاز میکند. فریدالله با کمال شوق و اشتیاق، این هنر را نزد کاکای بزرگوارش آموزش میبیند.
آقای فریدالله ادیب آیین در مصاحبهای به «روزنامه دنیا» گفت: «تمام آثار کاکایم، نصرالله سروری را خریداری نمودم، تا مبادا هیچکدام از آثار وی به دست شخص دوم بیفتد.»
به گفته آقای ادیب آیین، «ایشان (فریدالله ادیبآیین) ۱۴بار در میان نقاشان در سطح افغانستان حائز مقام اول شده بود و در هنر رسامی، صاحب سبک و تکنیک خاص بود. او در آثارش بیشتر بناهای باستانی و زندگی مردم افغانستان را به تصویر کشیده است که علاقه وی را به افغانستان نشان میدهد.
فریدالله ادیب آیین در ایام هنرنمایی نصرالله سروی، قوانین سبکهای ریالیست، کلاسیک و مدرن را از کاکایش آموخته است. او اکنون در ایران سکومت داشته و از وزارت اطلاعات و فرهنگ این کشور جواز برگزاری نمایشگاه (موزیم) خصوصی آثار «نصرالله سروری» را دریافت نموده است.