غنی: فرصت برای ختم جنگ و تأمین صلح در کشور فراهم شده است
قانونی: سران طالبان در مورد صلح دچار اختلاف نظر اند
حکمتیار: زندانیان ما آزاد نشوند، حکومت را ساقط میکنیم؛ حضور امریکا توجیه ندارد
طالبان به امریکا: به اشغال ناروا پایان دهید
نیروهای شوروی سابق در سال ۱۳۵۸ وارد افغانستان شده بودند و پس از نه سال جنگ در ۲۶ دلو سال ۱۳۶۷ خورشیدی افغانستان را ترک کردند. با خروج نیروهای شوروی از افغانستان جنگهای داخلی در افغانستان ادامه یافت و تا کنون نیز به نحو از انحاء ادامه دارد. مجاهدان با برپایی محافل هر ساله این روز را تجلیل میکنند و افتخار شکست نیروهای خارجی را از خویش میخوانند.
به همین مناسبت رئیس جمهور غنی روز یکشنبه (۲۶ دلو) در پیام تصویری گفت: «اکنون برای افغانستان فرصت ختم جنگ و رسیدن به صلح فراهم شده است. صلحی که در آن نهادهای نظامی و ملکی ما حفظ و بیشتر از پیش تقویت گردند، صلحی که کودکان، زنان، جوانان و تمام اقشار محروم افغانستان از آن مستفید شوند.»
رئیسجمهور گفت که هدف از جهاد برحق مردم افغانستان این بود که پس از خروج نیروهای شوروی، در افغانستان یک نظام به خواست ملت به میان بیاید تا نهادهای ملی و نظامی را تقویت و از آنها حفاظت کند. او افزود: «اما، به دلیل این که خروج نیروهای شوروی مسئولانه نبود و هیچ تدبیری برای آینده کشور در آن در نظر گرفته نشده بود، افغانستان به یک جنگ داخلی چندبعدی داخل ساخته شد، که در نتیجۀ آن نیروهای امنیتی، نهادهای ملی و زیربناهای افغانستان از هم پاشید.»
رئیسجمهور با تأکید گفت: « ما به صلح خواهیم رسید به صلح دوامدار و صلحی که در آن عزت هر افغان نهفته باشد.»
از 26 دلو در نشستهای گوناگون در کشور گرامیداشت شد.
یونس قانونی، معاون رییس جمهور پیشین کشور نیز به همین مناسبت گفت: “امروز سالروز خروج شوروی سابق نه بلکه سالروز اخراج شوروی سابق است.”
قانونی با تاکید ادامه جنگهای داخلی را تحمیلی خواند گفت: تحمیل جنگ داخلی بزرگترین خیانتی بود که در صبح پیروزی مجاهدین بر مردم افغانستان تحمیل کردند و این جفا در حق شهدا و مردم افغانستان بود.
او در باره گفتوگوهای صلح گفت که مذاکرات شروع شده؛ اما برخی طالبان جوان فکر میکنند که نیروهای امریکایی خارج شوند، بعداً از خروج ما با یک توان قوی بالای کابل حمله میکنیم و تمام قدرت را به دست می گیریم پس چه ضرورت است که روی سهمیهبندی قدرت فکر شود.
اما به گفته او، برخی طالبان پیشین بر این فکر نیستند؛ آنان فکر میکنند که جنگ راه حل نیست و تاکید بر صلح دارند. این بخش طالبان حکومت مشارکتی را تنها راه حل افغانستان میدانند.
به گفته او، صلح یک فرصت طلایی است و باید حکومت و طالبان از این فرصت طلایی استفاده کنند.
اما گلبدین حکمتیار پیام دیگری داشت. او که در مراسمی به همین مناسبت سخن میگفت اظهار داشت: “هرچند مطابق توافق حکومت با او، تمام زندانیان حزب اسلامی باید رها میشدند؛ اما تا هنوز نیز ۳۰ هزار زندانی این حزب در زندانهای حکومت افغانستان قرار دارند”.
حکمتیار هشدار داد که اگر زندانیان این حزب به زودی بدون قید و شرط آزاد نشوند، ارگ را محاصره میکند و قدرت را از غنی و اطرافیاناش میگیرد.
این در حالی است که حکمتیار در تشکیلات حکومتی، وزیر و والی دارد و ماهیانه از حکومت نیز مبلغ هنگفتی پول دریافت میکند.
او گفت که حضور امریکاییها موجه نیست و با حمایت از موضع طالبان گفت که عقبنشینی جو بایدن؛ رئیس جمهور امریکا از توافقنامه دوحه، توجیه عقلانی و منطقی ندارد.
او اضافه کرد که طالبان نمیتوانند پس از ماه می/جوزا، بقای نیروهای خارجی را و همچنین بقای «حکومت دستنشانده» را قبول کنند. همچنین به گفته او، فشارها نمیتواند طالبان را وادار به عقبنشینی از موضع فعلیشان کند.
حکمتیار افزود که «امریکا هیچ بدیلی به جز خروج از افغانستان ندارد، قسمیکه ترامپ گفتهبود که حتی بدون توافق با طالبان نیروهایش را از افغانستان بیرون خواهد کرد».
او همچنین درباره افزایش خشونت هشدار داد و گفت که طالبان و حکومت هر دو برای جنگ آمادگی میگیرند.
بر بنیاد گفتههای حکمتیار، اطلاعات دقیق و موثقی وجود دارد که در ضمن قطارهای گندم و دیگر مواد خوراکی در بنادر، کانتینرهای جنگافزار به افغانستان وارد میشود تا در اختیار کسانی قرار بگیرد که سابقه جنگ با طالبان را دارند.
طالبان نیز به همین مناسبت با هشدار به امریکا طی علامیهای گفت: «ما به شرکای اشغال کنونی افغانستان صدا میکنیم که از سرنوشت اتحاد شوروی سابق و تجارب ناکام ۲۰ ساله اشغال کنونی درس بگیرند و به اشغال ناروای خود نقطه پایان بگذارند».
در بیانیه طالبان آمدهاست که «تاریخ ۲۶ دلو این حقیقت را ثابت میکند که اشغالگران اگر هر اندازه نیرومند باشند؛ اما در برابر مقاومت برحق افغانها بالاخره به شکست محکوم میشوند».
32 دو سال قبل از امروز، ارتش سرخ شوروی پس از 10 سال جنگ در افغانستان، تصمیم خروج را گرفت. در این جنگ 10 ساله، بیش از یک میلیون افغان کشته شدند و شمار زیادی هم آواره گردیدند.
نیروهای شوروی نیز با تحمل حدود 15 هزار کشته، بیش از 6 هزار زخمی و صدها تن مفقود، این کشور زخمخورده را در 26 دلو 1367 ترک کردند.
در حال حاضر بحث خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان داغ است.
مطابق توافقنامه دوحه، نیروهای امریکایی باید تا پایان ماه می افغانستان را ترک کنند؛ اما دولت امریکا میگوید، این ضربالاجل را رعایت نخواهند کرد.
در عین حال نیروهای ناتو میگویند، با توجه به شرایط افغانستان تصمیم به حضور یا خروج خواهند گرفت.
این مواضع، خروج نیروهای خارجی را با ابهام رو به رو کرده و بر بنیاد برخی گزارشها، طالبان خود را برای یک جنگ خونین پس از ماه می آماده میکنند.