کاهش خشونت و آتشبس پیش زمینه صلح در افغانستان است. وقتی طرفهای جنگ احساس میکنند که جنگ نمیتواند راهحل باشد و ادامه جنگ جز تلفات طرفین هیچ سودی به آنها نمیتواند داشته باشد؛ به گفتوگو رو میآورند. اولین پیششرط گفتوگو نیز ماندن سلاح بر زمین است؛ زیرا هم جنگ و هم گفتوگو ممکن نیست. آنگاه که سلاحها بر زمین گذاشته شد و طرفها هم بر بینتیجهبودن ادامه جنگ اذعان کردند؛ زمینههای گفتوگوها برای صلح فراهم میشود.
در این مرحله برای این که از تلفات انسانی بیشتر جلوگیری شود، طرفین برای عبور از جنگ بیفرجام برای همدیگر حقوق قایل میشوند و به گفتوگو میپردازند؛ بنابراین تا زمانی که آتشبس نشود گفتوگویی وجود نخواهد داشت. منطق حکم میکند وقتی کسی میجنگد در آن زبانی برای گفتوگو و مفاهمه وجود ندارد؛ زیرا اگر زبانی وجود میداشت جنگی بر پا نمیشد. به همین دلیل تا زمانی که جنگ در افغانستان جریان داشته باشد، سخنگفتن از گفتوگوهای صلح احمقانه است.
در باره صلح افغانستان نیز همه به این نتیجه رسیدهاند. دو روز پیش اعضای «قلب آسیا» در بیانیه پایانی این کنفرانس تاکید کردند که کاهش خشونتها و آتشبس از پیش زمینههای مهم و اساسی برای رسیدن به صلح و ثبات پایدار در افغانستان است.
در این کنفرانس مقامات افغانستان شرایط این کشور را حساس و نقش کشورهای منطقه را با ارزش دانستند.
حنیف اتمر وزیر امور خارجه افغانستان نیز تاکید کرد که این کنفرانس برای تقویت اجماع منطقهیی و جهانی در حمایت از گفتوگوهای صلح افغانستان مهم است.
بیانیه پایانی کنفرانس قلب آسیا، قتلهای هدفمند، حمله به غیرنظامیان، فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر، روزنامه نگاران و فعالان رسانهیی در افغانستان را محکوم کرد.
این بیانیه با تاکید بر عدم مشروعیت جنگ جاری در افغانستان اظهارداشت که کاهش خشونتها و برقراری آتشبس از پیش زمینههای مهم و اساسی برای رسیدن به صلح و ثبات پایدار در افغانستان است.
سران شرکت کنندگان در کنفرانس قلب آسیا از فعالیت گروههای تروریستی منطقهیی و بینالمللی در افغانستان ابراز نگرانی کردند و مبارزه مشترک با تروریسم و افراطگرایی را مهم اعلام کردند.
همچنین در بیانیه پایانی، اعضای این کنفرانس، کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر و تجارت غیرقانونی آن را تهدید عمده برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و امنیتی و ثبات منطقه خواندند.
به گفته وزارت امور خارجه افغانستان، در این بیانیه پایانی بر اهمیت افغانستان و پشتیبانی از این کشور بر اساس تعهدات جامعه جهانی در کنفرانس ژنو 2020، تأکید شده است.
وزرای خارجه و نمایندهگان کشورهای عضو و حامی قلب آسیا در پایان با تاکید بر نقش محوری سازمان ملل برای ایجاد صلح و ثبات، از حضور فعال و مؤثر این سازمان در مذاکرات صلح افغانستان نیز استقبال کردند.
همچنین نقش سازمان همکاری اسلامی نیز بر پایان دادن خشونتها و تأمین آتشبس در افغانستان مهم دانسته شده است.
سران کنفرانس قلب آسیا در این بیانیه موافق کردند که دهمین نشست اعضای آن در سال 2022 میلادی در کابل پایتخت افغانستان برگزار شود.
از روند گفتوگوهای صلح افغانستان و دیدگاه کشورهای مختلف چنین نتیجه میشود که گفتوگوهای صلح زمانی به معنای دقیق کلمه گفتوگوهای صلح است که طالبان سلاحهایشان را بر زمین بگذارد و به جای شلیک سخن بگویند. گفتوگو تا زمانی که پیششرطهایش (آتشبس و اراده صلحخواهی) به میان نیاید گفتوگو نخواهد بود.