- نویسنده: سید نوید شجاعی
از نخستین نشست نمایندهگان دولت افغانستان با گروه طالبان حدود یک سال میگذرد اما تا هنوز هیئتهای مذاکراتی بر سر موضوعات برنامههای صلح به توافق نرسیدهاند. نخستین نشست نمایندهگان دولت افغانستان با گروه طالبان با حضور مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در دوحه قطر روز شنبه ۲۲سنبله برگزار شد.
دولت افغانستان از اولین نشست تا کنون بارها و بارها بر نشستهای جدی تأکید کردهاند و موضوعات برنامههای مذاکرات را نیز آتشبس، مباحث حقوق بشری دانستهاند.
موضوعات حقوق بشری چون: آزادی بیان، آزادی عقیده، حقوق انسانی اقلیتها، آزادی مذاهب، ابراز آزادی عقیده و در یک کلام کثرتگرایی را حکومت افغانستان از مسایل مهم گفتگوهای صلح میداند و اختلاف صریحاش با طالبان را نیز در همین موضوعات اساسی میداند.
حکومت ادامه جنگ را نامشروع میداند و بارها گفته است که حاضر است در این باره با طالبان وارد گفتگو شود اما از طرف دیگر طالبان هم ادامه جنگ را مشروع میخواند و هم تا هنوز حاضر نشدهاند که در این موارد با طرف حکومت گفتگو کند. تنها حکومت نیست که جنگ جاری را نامشروع میداند؛ بلکه اکثر نهادها و مفتیهای اسلامی نیز جنگ جاری را نامشروع و مسلمانکشی میدانند.
با این حال طالبان تا هنوز مواضع روشن در باره مسئله حقوق بشر نگرفتهاند. آنها به صورت کلی میگویند که با بر پایی حکومت اسلامی، طبق احکام شریعت حقوق همه رعایت خواهد شد.
طالبان تا هنوز به صورت واضح نگفتهاند که منظورشان از تطبیق احکام شریعت همان کنشهای دوران حکومتشان است یا چیزی دیگری اما به نظر میرسد که طالبان در تلاش بر پایی امارت طالبانیشان استند. بسیار از کسانی که تا کنون با طالبان در نشستهای دوحه حضور داشتهاند میگویند که طالبان نسبت به بیست سال پیش هیچ تغییری نکردهاند و دقیق امارت طالبانی و جاریکردن حدود به سبک دوران حکومتشان میخواهند.
این در حالی است که رئیس جمهور غنی نیز در دیدار به «الوی فیلیون» رئیس کمیته بین المللی صلیب سرخ در کابل اظهارداشت که مطرحشدن مسئله حقوق بشر در مذاکرات صلح قطر با طالبان بسیار مهم است. وی در این دیدار اظهارداشت که در مذاکرات دوحه به مسئله حقوق بشر توجهی نشده است.
اشرف غنی گفت که دولت افغانستان گفتوگوهای صلح را میپذیرد اما طالبان حاضر به ادامه گفتوگو نیستند.
اشرف غنی پیش از این نیز گفته بود که نظرات اقشار مختلف مردم افغانستان، مشورتهای لویهجرگه مشورتی صلح و قانون اساسی حدود صلاحیت و دستورکار تیم مذاکره با طالبان را مشخص میکند.
رئیس جمهور افغانستان تصریح کرده بود که مذاکرات با طالبان باید در چارچوب قانون اساسی باشد تا مذاکرات به موفقیت منجر شود.