نویسنده: سید نوید شجاعی
روند گفتوگوهای صلح که از حدود یک سال به اینسو به صورت مستقیم و بسیار بطی ادامه دارد تا هنوز نه تنها باعث کاهش خشونتها نشده بلکه خشونتها را افزایش نیز داده است. از آنچه تا هنوز در دوهه گذشته است همه باخبرند و نیاز به شرح آن نیست اما آنچه برای مردم، حکومت افغانستان، کشورهای منطقه و جهان مبهم مانده طرح طالبان برای آینده افغانستان است. توقع این بود که با آغاز گفتوگوها بر علاوه اینکه در باره چگونگی رسیدن به صلح بحث میشود؛ طالبان در این فرصت از طرحهایشان برای آینده افغانستان نیز سخن بگویند که تا هنوز هیچ نگفتهاند.
به نظر میرسد که روند گفتوگوهای صلح فرصتی خوبی بود برای طالبان تا اگر برنامهای برای آینده پس از صلح افغانستان میداشتند سخن میگفتند. این در حالی است که دولت افغانستان بارها طرح پیشنهادی صلح خود را در باره ایجاد یک دولت فراگیر، تقسیم قدرت، دروه انتقال و انتخابات و مهمتر از همه تعیین آینده کشور به اراده آزاد مردم مطرح کردهاند.
شایسته بود که طالبان نیز اگر برای آینده افغانستان برنامهای میداشت، آن را برای مردم مطرح میکرد تا مردم در جریان سیاستهای این گروه قرار میگرفت.
طالبان همواره مطرح کردهاند که ما یک نظام اسلامی میخواهیم و امارت شایستهترین آن است. از طرف دیگر نیز گفتهاند که نام برایشان زیاد مهم نیست و نظام آینده باید دارای محتوای اسلامی باشد. این گروه هرگز نگفتهاند که منظورشان از محتوای اسلامی چیست و محتوای نظام اسلامیشان بر اساس چه چارچوب نظری استوار است؟
طالبان هرگز در باره حکومتی با محتوای اسلامیِ که میخواهند، نگفتهاند که شکل آن چگونه است و بر چه ارکانهای استوار است؟
این مبهم گوییهای طالبان در باره نظامی با محتوای اسلامی در حالی است که همین قانون اساسی پس از بن مکمل دارای محتوای اسلامی است و در آن گفته شده که هیچ قانونی نمیتواند خلاف اسلام باشد. از طرف دیگر وقتی ما از نظام سخن میگوییم هر نظامی دارای شکل مشخصی است که در آن از چگونگی انتقال قدرت گرفته تا چگونگی صلاحیت و بودن قوا همه مشخص است.
به صورت مثال دموکراسی یک نوع نظام حکومتی است که ارکان مشخص دارد و انتخابات یکی از ارکان اساسی این نظام است. دراین نظام تنها اراده مردم است که سرنوشت مردم را تعیین میکند. تفکیک قوا صلاحیتهای رئیس جمهور و … بر اساس خواست مردم و قانون تنظیم میشود.
اتمر، وزیر خارجه افغانستان نیز به «فارین پالیسی» درباره چرایی پافشاری دولت بر برگزاری انتخابات گفت: انتخابات فقط برای برگزاری انتخابات نیست، این یک روند کلیدی است برای تعیین آینده افغانستان است، نتیجه نهایی این روند است که باید برای مردم افغانستان و جامعه جهانی قابل پذیرش باشد.
وزیر خارجه افغانستان ادامه داد: ما به طالبان پیشنهاد میدیم که بیایید صلح کنیم و بیایید در دولت با یکدیگر مشارکت کنیم، از این طریق آنها فرصتی خواهند یافت تا ثابت کنند دیدگاه آنها ارزش دارد یا خیر.
وی تصریح کرد: اگر آنها هیچ اعتمادی به دیدگاه و ایده و برنامههای خود دارند، باید آن را توضیح دهند و مردم افغانستان باید تصمیم بگیرند که این چیزی هست که آنها میپذیرند.