چکیده: یک قطره جوهر سیاه وقتی در یک لیوان پر از آب شفاف بریزد، تمام آب را تیره و تار ساخته و سیاهش می‌کند. ظلم از جنس سیاهی است. هر چند کم باشد، اما اثرش باقی می‌ماند و در صفحۀ روزگار درج می‌شود!
جملۀ کوتاه بالا را در رابطه با حاکمیت نظام طالبان در افغانستان مثال قرار دادم، زیرا این تحریر، مرتبط با زمام‌داری این گروه در قبال مردم افغانستان، به خصوص دخترخانم‌ها و بانوان کشور است.
قبل از حاکمیت طالبان در افغانستان، این گروه را به عنوان یک گروه تروریستی یاد می‌کردند. با وصف آن شماری از مسئولین بلندرتبۀ آن در لیست سیاه سازمان ملل و ایالات متحدۀ آمریکا قرار داشتند.
بعد از تفاهم‌نامۀ دوحه که در 29 فبروری سال 2020 میان طالبان و آمریکا امضا شد، اکنون شماری از مسئولین این گروه از لیست سیاه آمریکا و سازمان ملل حذف شده‌اند، اما تعدادی هنوز هم در لیست سیاه قرار دارند.
حدود یک سال و نیم از ساقط شدن نظام جمهوریت و حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان می‌گذرد، اما تاکنون حاکمیت این گروه توسط هیچ یک از کشورهای منطقه و جهان به رسمیت شناخته نشده است.
به گفتۀ تحلیل‌گران، دلیل عدم به رسمیت شناختن نظام طالبان: عدم رعایت حقوق بشری و مدنی به خصوص حقوق زنان و دختران در سطح اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، عدم بازگشایی مجدد مکاتب دخترانۀ بالاتر از صنوف ششم، محدودیت در فعالیت‌های زنان و سیاست‌های سخت‌گیرانه در قبال مردم افغانسان است.
در رابطه با مسدود بودن مکاتب دخترانه مکثی می‌کنیم؛ بیش از 14 ماه از حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان، مکاتب دخترانۀ بالاتر از صنوف ششم تاکنون بسته است. با این که مکرراً سر و صداهای زیادی در کشور در این زمینه صورت گرفته، اما طالبان آن را خاموش ساخته و هر بار شعار می‌دهند که به زودی مکاتب به روی دختران بازگشایی می‌شود.
چند روز قبل نتایج سراسری کانکور در افغانستان از سوی ادارۀ ملی امتحانات که مسئولین طالبان آن را اداره می‌کنند، اعلام شد.
طبق نتایج اعلام شده، هیچ دختری میان ده فرد برتر کانکور سراسری دیده نشد. اما در دو سال گذشته، دو دخترخانم مقام اول کانکور سراسری را از آن خود کردند.
از دختران اشتراک‌کننده در آزمون کانکور پرسیده شد که دلیل عدم شمولیت دخترخانمی در بین ده فرد برتر کانکور سال 1401 چیست؟ آن‌ها دو دلیل را ضمیمه کردند:
1- در مدت 14 ماه از حاکمیت نظام کنونی، طالبان فضای درسی را به روی دخترخانم‌ها ضیق ساخته و زمینه‌های ترقی و رشد را برای این قشر مظلوم جامعه محدود ساخته‌اند.
2- بسته بودن مکاتب دختران، یکی از موضوعات اصلی عدم راه نیافتن دخترخانم‌ها در بین رده‌های برتر است.
طبق آمار‌ها، اشتراک دختران در کانکور امسال به مراتب کم‌تر از سال‌های گذشته بوده است.
شماری ازدختران به این باورند که طالبان حذف سیستماتیک دختران و زنان در تمامی عرصه‌ها، به خصوص آموزش و پرورش را پلان‌گذاری کرده است.
با وصف این همه چالش‌ها، تحلیل‌گران انگیزۀ طالبان در قبال عدم بازگشایی مکاتب دخترانه را چنین می‌دانند:
1- دو دسته‌گی میان اعضای این گروه
2- بنیادگرایی وانحصار طلبی
3- تابو دانستن آموزش دختران
4- حذف سیستماتیک زنان و دختران از سهم‌گیری در امورات آیندۀ کشور
هر چند فرصت آزمون کانکور از بسیاری دخترخانم‌ها گرفته شد، اما مشاهده گردید، دخترانی که در این آزمون اشتراک ورزیده بودند، نمرات خوبی را در زمینه کسب کردند.
فاطمه، دختری که در انفجار مرکز آموزشی کاج، با این که یک چشمش را از دست داد، اما تسلیم دشواری‌های پیش رویش نشد و توانست به رشتۀ دلخواهش در کمپیوتر ساینس دانشگاه کابل راه یابد.
با این حال، درهیاهوی تمامی چالش‌های پیش روی دخترخانم‌ها، هستند پدران و مادرانی که تسلیم معضلات جامعه نشده، از حق و حقوق فرزندشان شجاعانه دفاع کرده و نهایتِ سعی و تلاش‌شان را در قبال آموزش و پرورش فرزندشان به خرج می‌دهند.
اخیراً فردی که دخترش در دانشگاه ننگرهار در رشتۀ کمپیوتر ساینس راه پیدا کرده، با نشر عکس خود و دخترش در صفحۀ فیسبوک، راه‌یابی او را تبریک و برای او آرزوی موفقیت نموده است
حکومت طالبان اگر خواستار این است تا یک نظام کامیاب و استوار داشته باشد، در گام نخست باید مشروعیت داخلی کسب نماید، حقوق زنان و دختران، به خصوص آموزش و کار را در نظر بگیرد.
بایسته می‌نمایم که هیچ نظام و یا جریانی با خانه‌نشین کردن زن، ایجاد محدودیت و ذیق ساختن فضا، عدم اجازه به آموزش و کار به توسعه، ترقی و شکوفایی دست نخواهد یافت.
طالبان بایستی خود را به کوچۀ حسن چپ نزند. باید دروازۀ مکاتب را به روی دختران باز کرده، حق آموزش و پرورش را از آن‌ها صلب نکند و محدودیت‌های وضع‌شده در قبال زنان و دختران را حذف نماید. در غیر آن ممکن است عواقب ناگواری در انتظار حکومت‌شان باشد.
