یکی از عوامل بسیار مهم نزاع در افغانستان، پاکتسان بوده است. رقابت‌های پاکستان و هند در این سرزمین از دیرباز به این‌سو جریان دارد. هرچند هند تلاش می‌کند که با حمایت از یک دولت مرکزی مقتدر زمینه مداخلات پاکستان را از افغانستان جمع کند اما بر عکس پاکستان می‌خواهد با تمرکززدایی زمینه فعالیت‌هایش را همچنان در افغانستان نگه دارد.
پاکستان هماره برای به دست‌آوردن اهدافش در کشمیر از احساسات دینی مردم افغانستان سوءاستفاده کرده و با ایجاد بی‌نظمی در افغانستان در صدد آن است که تجربه جهاد افغانستان را به کشمیر انتقال دهد. از آنجایی که پاکستان در درگیریی رویارو با هند به سنگر جنگ مبدل می‌شود و ممکن است صدمات جدی ببیند؛ از همین‌رو سنگر جنگش علیه هند را بیرون از پاکستان (در افغانستان) قرار داده است. این جنگ باعث می‌شود که در پاکستان بینیِ بزغاله‌ای خون نشود اما در افغانستان جوی‌های خون انسان جاری شود. پاکستان با انتقال سنگرش به بیرون، در امن و امان زندگی می‌کند و آنچه اتفاق می‌افتد ویرانی در افغانستان است.
اکنون افغانستان سنگر جنگ پاکستان علیه هند است و در این میدان جنگ اگر چیزی از پاکستان کم شود؛ تنها سنگری است که ویران می‌شود. پاکستان با زیرکی تمام جنگ را در افغانستان شعله‌ور نگه داشته است و از این طریق علیه هند نیز فعالیت می‌کند؛ زیرا اگر چنین نمی‌کرد، پاکستان مجبور بود که برای به دست آوردن کشمیر در خاک خودش علیه هند بجنگد. در چنین حالتی بدون شک پاکستان به ویرانه‌ای مبدل می‌شد. پاکستان اگر در افغانستان علیه هند نجنگد، مجبور است که در اسلام آباد علیه این کشور بجنگد.
در یک کلام پاکستان جنگ را در افغانستان تا زمانی ادامه می‌دهد که مسئله کشمیر حل نشود. پاکستان می‌خواهد جنگجویان افغانستان را با شعار جهاد علیه هند به کشمیر ببرد. در این حالت تمام هزینه‌ها را افغانستان می‌پردازد و پاکستان با خیال راحت از این جنگ قصیر به در می‌رود.
با این حال ارمغان پاکستان در سفر خان به افغانستان چه خواهد بود؟ آیا پاکستان از سیاست‌های گذشته‌اش دست خواهد کشید؟ و آیا ممکن است خان ارمغان صلح را به افغانستان آورده باشد؟
